Religious Education and the Development of Individual Subjectivity from the Perspective of Neo-Thomistic Philosophy of Education

Jarosław Horowski

doi:10.5209/ritie.100192

Religious Education and the Development of Individual Subjectivity from the Perspective of Neo-Thomistic Philosophy of Education

Jarosław Horowski Nicolaus Copernicus University https://orcid.org/0000-0002-6412-1544

DOI: https://doi.org/10.5209/ritie.100192

Palabras clave: subjetividad, fortaleza, templanza, educación religiosa, neotomismo

Resumen

El desarrollo de la subjetividad en los individuos en proceso de maduración es uno de los objetivos primordiales de la educación moderna, y la educación religiosa representa una dimensión significativa de este proceso. El presente análisis pretende problematizar la relación entre la educación religiosa y el desarrollo de la subjetividad individual. Este análisis se realiza a través de la lente de la filosofía neo-tomista de la educación, que facilita la formulación del concepto de subjetividad humana y su desarrollo. Para ello, se identifican tres conceptos distintos de educación religiosa, derivados de tres paradigmas educativos generales. El análisis lleva a la conclusión de que la educación confesional, que se centra en el fomento de las relaciones entre los individuos en proceso de maduración y Dios, proporciona un punto de referencia para las decisiones que pueden oponerse a las estructuras sociales que socavan la dignidad de sus participantes.

Ver citas

Citas

Amilburu, M. (2024). Love and Education. Love in Education. Paedagogia Christiana, 54(2), 9–23. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2024.014

Archer, M. (2006). Persons and Ultimate Concerns: Who We Are Is What We Care About. Conceptualization of the Person in Social Sciences. Pontifical Academy of Social Sciences, Acta, 11, 261–283.

Archer, M., Collier, A., & Porpora, D. (2004). Transcendence. Critical realism and God. Routledge.

Bagrowicz, J. (2006). Towarzyszyć wzrastaniu. Z dyskusji o metodach i środkach edukacji religijnej młodzieży [Accompanying Growing Up: From the Discussion about Methods and Means of Religious Education for Young Peopole]. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Barnes, L.P. (2006). The Misrepresentation of Religion in Modern British (Religious) Education. British Journal of Educational Studies, 54(4), 395–411. https://doi.org/10.1111/j.1467-8527.2006.00356.x

Barnes, L.P. (2024). The travail of multi-faith religious education in Britain. Revista Internacional de Teoría e Investigación Educativa, 2, e88921. https://doi.org/10.5209/ritie.88921

Benner, D. (2010). Allgemeine Pädagogik: Eine systematisch-problemgeschichtliche Einführung in die Grundstruktur pädagogischen Denkens und Handelns. Beltz Juventa Verlag.

Bowie, R.A., Panjwani, F., & Clemmey, K. (2022). A meta approach to texts in religious education: researching teachers’ engagement with sacred text scholarship in English secondary schools. British Journal of Religious Education, 44(3), 271–280. https://doi.org/10.1080/01416200.2022.2054773

Bronk, A. (1998). Zrozumieć świat współczesny. Towarzystwo Naukowe KUL.

Chrost, S. (2024). Social Personalism, Its Implications for Education and Implementation in Society. Paedagogia Christiana, 54(2), 85–105. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2024.018

Chrostowski, M. (2024). Teaching religion in postmodern society: some insights from the German “Carousel of Concepts” for the renewal of Catholic religious education in Poland. British Journal of Religious Education, 1–19. https://doi.org/10.1080/01416200.2024.2413098

Chrostowski, M., & Kropač, U. (2023). Between ‘Religious Denomination’ and ‘Social Diversity’: On the Future of Religious Education in Poland. Paedagogia Christiana, 51(1), 157–182. https://doi.org/10.12775/PCh.2023.007

Crotti, M. (2024). Love and Social Generativity. Paedagogia Christiana, 54(2), 45–64. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2024.016

Deferrari, R.J. (1960). A Latin-English dictionary of St. Thomas Aquinas: based on the Summa theologica and selected passages of his other works. St. Paul Editions.

Dewey, J. (1916). Democracy and Education: An Introduction to the Philosophy of Education. Macmillan.

Dillon, R.S. (2001). Self-Forgiveness and Self-Respect. Ethics, 112(1), 53–83. https://doi.org/10.1086/339140

Dziaczkowska, L. (2016). Podmiotowość. In K. Chałas, & A. Maj (Eds.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (pp. 781–785). PolWen.

Gilson, E. (1971). Philosophy of St. Thomas Aquinas. Books for Libraries Press.

Gorman, M. (2017). Aquinas on the Metaphysics of the Hypostatic Union. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781316651827

Grygiel, S. (2022). Wolność jest z daru prawdy [Freedom Comes from the Gift of Truth]. Paedagogia Christiana, 49(1), 11–23. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2022.001

Grzybek, G. (2010). Etyka rozwoju a wychowanie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Hay, S.W., Lerner, J.V., Lerner, R.M., Tirrell, J.M., & Dowling, E.M. (2024). Spirituality as a key asset in promoting positive youth development: Advances in research and practice. Archive for the Psychology of Religion, 46(2), 121–137. https://doi.org/10.1177/00846724241235187

Hejnicka-Bezwińska, T. (2005). Pedagogika pozytywistyczna. In Z. Kwieciński, B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (pp. 196–219). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Horowski, J. (2011). Podmiotowość w pedagogice chrześcijańskiej o inspiracji tomistycznej. Paedagogia Christiana, 24(2), 63–78. https://doi.org/10.12775/PCh.2009.029

Horowski, J. (2020). Education for Loneliness as a Consequence of Moral Decision-Making: An Issue of Moral Virtues. Studies in Philosophy and Education, 39(6), 591–605. https://doi.org/10.1007/s11217-020-09728-7

Horowski, J. (2024). The Christian concept of forgiveness and religious education facing the problem of individualism. British Journal of Religious Education, 46(1), 71–81. https://doi.org/10.1080/01416200.2023.2262773

Kant, I. (1784). What Is Enlightenment? Retrieved March 19, 2023, from http://www.columbia.edu/acis/ets/CCREAD/etscc/kant.html

Kopińska, V. (2017). Edukacja obywatelska. Krytyczna analiza dyskursu podręczników szkolnych. Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kopińska, V. (2020). Student participation in the discourse of Polish Citizenship Education textbooks for upper secondary school. Journal of Social Science Education, 19(1), 172–187. https://doi.org/10.4119/jsse-1522

Kostyło, P. (2019). Ordinary life and the tragedy of solidarity. Studies in East European Thought, 71, 331–343. https://doi.org/10.1007/s11212-019-09351-4

Krąpiec, M.A. (1983). I-Man: An Outline of Philosophical Anthropology. Mariel Publications.

Luque, D. (2021). God-Love and Philosophy of Education: Open Dialogue With Some Current Pedagogical Discussions from a Forgotten Christian Philosophy of Love. Edetania. Estudios Y Propuestas Socioeducativos, 59, 127–146. https://doi.org/10.46583/edetania_2021.59.801

Magier, P. (2015). Autorytety religijne w pedagogice. Uwagi metateoretyczne [Religious Authorities in Pedagogy. Metatheoretical Remarks]. Paedagogia Christiana, 35(1), s. 161–180. https://doi.org/10.12775/PCh.2015.009

Marek, Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Akademia Ignatianum.

Marek, Z. (2022). Podstawy pedagogiki religii. Wydawnictwo Ignatianum.

Marek, Z., & Walulik, A. (2020). Origins of Religious Pedagogy. In Z. Marek & A. Walulik (Eds.), Religious Pedagogy (pp. 11–29). Ignatianum University Press.

Maritain, J. (1943). Education at the Crossroads. Yale University Press.

Maritain, J. (1963). The Education of Man, ed. D. Gallagher, I. Gallagher. University of Notre Dame Press.

Maritain, J. (1966). Challenges and Renewals. University of Notre Dame Press.

Maritain, J. (1990). An Introduction to the Basic Problems of Moral Philosophy. Magi.

Melosik, Z. (2005). Pedagogika pragmatyzmu. In Z. Kwieciński, & B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (pp. 307–323). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Milerski, B. (2005). Pedagogika kultury. In Z. Kwieciński, B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (pp. 220–231). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Milerski, B. (2011). Hermeneutyka pedagogiczna: Perspektywy pedagogiki religii. Wydawnictwo ChAT.

McCann, C. (2014). Individualism and the Social Order. The Social Element in Liberal Thought. Routledge.

Mróz, M. (2010). Tajemnica ludzkiej nieprawości. Aktualność nauki św. Tomasza z Akwinu o złu moralnym i wadach głównych [The Mystery of Human Iniquity. The Topicality of St. Thomas Aquinas’ Teaching on Moral Evil and Capital Vices]. Wydawnictwo Naukowe UMK.

Mróz, M. (2001). Człowiek w dynamizmie cnoty. Aktualność aretologii św. Tomasza z Akwinu w świetle pytania o podstawy moralności chrześcijańskiej. Wyższe Seminarium Duchowne.

Musaio, M. (2024). Person, Relationship and Love: The Contribution of a Personalist Pedagogical Anthropology for Promoting Educational and Helping Relationships. Paedagogia Christiana, 54(2), 25–44. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2024.015

Nowak, M. (2005). Pedagogika personalistyczna. In Z. Kwieciński, B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (pp. 232–247). Wydawnictwo Naukowe PWN.

O’Flynn, M. (2009). Profitable Ideas: The Ideology of the Individual in Capitalist Development. Brill.

Osewska, E. (2015). Catholic Religious Education in Schools in Poland: Historical Perspectives and Contemporary Challenges. In: M. Buchanan, & A.M. Gellel (Eds.), Global Perspectives on Catholic Religious Education in Schools (pp. 207–217). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-20925-8_17

Pieper, J. (1966). The Four Cardinal Virtues: Prudence, Justice, Fortitude, Temperance. University of Notre Dame Press.

Potulicka, E., & Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Impuls.

Rembierz, M. (2009). Bezradność i samodzielność jako kategorie pedagogiczne : od rozpoznania patologii do kształtowania podmiotowości. Roczniki Pedagogiczne, 37(1), 103–112.

Renaut, A. (2014). The Era of the Individual. A Contribution to a History of Subjectivity. Princeton: Princeton University Press. https://doi.org/10.1515/9781400864515

Salamucha, A (2021). O pojęciu podmiotowości inaczej [Different Approach to the Concept of Subjectivity]. Paedagogia Christiana, 47(1), 231–149. https://doi.org/10.12775/PCh.2021.011

Słotwińska, H. (2019). Wychowanie chrześcijańskie szansą integralnego rozwoju człowieka. Studium z pedagogiki religii. Impuls.

Socha, P. (2000). Psychologia rozwoju duchowego – zarys zagadnienia. In: P. Socha (ed.), Duchowy rozwój człowieka: fazy życia – osobowość – wiara – religijność (pp. 15–44). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Spaemann, R. (2006). Persons: The Difference between “Someone” and “Something”, trans. O. O’Donovan. Oxford University Press.

Spaemann, R. (2010). Tożsamość religijna. In K. Michalski (Ed.), Rozmowy w Castel Gandolfo, vol. 2 (pp. 189–200). Centrum Myśli Jana Pawła II–Wydawnictwo Znak.

Starnawski, W. (2008). Prawda jako zasada wychowania [Truth as the Principle of Education]. Wydawnictwo UKSW.

Stern, J. (2018). Teaching Religious Education: Researchers in the Classroom. Bloomsbury.

Stern, J. (2023). The Art, Literature and Music of Solitude. Bloomsbury.

Stępkowski, D. (2014). Non Scholae Sed Vitae: Bildung, Religion and Society in Herbart’s & Schleiermacher’s Pedagogical Theories. In D. Stępkowski, A. Murzyn (Eds.), Religion Long Forgotten: The Importance of Religion in Education Towards Civil Society (pp. 19–31). Impuls.

Thomas Aquinas. (1485[1947]) Summa Theologica [STh]. Retrieved February 15, 2023, from http://www.summatheologica.info/

Wałejko, M. (2016). Osobno i razem. Personalistyczne wychowanie do samotności i wspólnoty [Separately and together. Personalistic education towards solitude and communitivity]. Uniwersytet Szczeciński.

Wippel, J. F. (2000). The Metaphysical Thought of Thomas Aquinas: From Finite Being to Uncreated Being. The Catholic University of America Press.

Wojtyła, K. (1979). The Acting Person. Springer.

Wrońska, K. (2023). Solitude and selflessness and the cultivation of humanity in liberal and religious education. British Journal of Religious Education, 45(2), 112–126. https://doi.org/10.1080/01416200.2021.2002263

Znaniecki, F. (1928). Socjologia wychowania [The Sociology of Education], vol. 1.

Descarga artículo

Crossmark

Métricas

Publicado

2025-03-10

Cómo citar

Horowski J. (2025). Religious Education and the Development of Individual Subjectivity from the Perspective of Neo-Thomistic Philosophy of Education. Revista Internacional de Teoría e Investigación Educativa, 3, e100192. https://doi.org/10.5209/ritie.100192

ACM
ACS
APA
ABNT
Chicago
Harvard
IEEE
MLA
Turabian
Vancouver

Descargar cita

Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Número

Vol. 3 (2025)

Sección

Artículos

Religious Education and the Development of Individual Subjectivity from the Perspective of Neo-Thomistic Philosophy of Education

Resumen

Descarga artículo

Crossmark

Métricas

Idioma

Información

Cope

Redifusión web

Enviar un artículo